مسعود علیمحمدی معروف به استاد علیمحمدی (3 شهریور 1338 در تهران (کن) - 22 دی 1388 در تهران) استاد فیزیک دانشگاه تهران بود که در بامداد 22 دی ماه 1388 و در سن 50 سالگی، به هنگام بیرون آمدن از منزلش بر اثر انفجار یک بمب کنترل از راه دور ترور شد و به درجه رفیع شهادت رسید.
پیشینه علمی
او مدرک کارشناسی را از دانشگاه شیراز (1364) و کارشناسی ارشد (1367) و دکترای فیزیک با گرایش ذرات بنیادی را از دانشگاه صنعتی شریف در سال 1371 کسب کرد. او از دانشجویان نخستین دوره دکترای فیزیک در داخل ایران بود و نخستین شخصی است که در ایران دکترای خود را در فیزیک دریافت نمودهاست. او دهها مقاله isi منتشر نمود. او همچنین به همراه وحید کریمی پور اولین دانشجویان پسادکترا در پژوهشگاه دانشهای بنیادی بودند.
تخصص اصلی او ذرات بنیادی، انرژیهای بالا و کیهانشناسی بودهاست. با پژوهشگاه دانشهای بنیادی (مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات) نیز طی سالهای 1376 تا 1380 همکاری داشتهاند.
از جمله درسهایی ارایه شده توسط وی میتوان به مکانیک کوانتومی و الکترومغناطیس، مکانیک آماری، ذرات بنیادی و نظریه میدانهای کوانتمی اشاره کرد. علیمحمدی، یکی از برگزیدگان جشنواره بینالمللی خوارزمی در سال 86 بود و در پژوهشهای بنیادی رتبه دوم را کسب کرد.
وی از سال 1374 در دانشکده فیزیک دانشگاه تهران مشغول به تدریس بود و عضو هیئت علمی و ممیزه این دانشگاه بود. وی همچنین در مقاطع مختلف تحصیلی شاخه فیزیک در تربیت معلم[5]، وی همچنین به عنوان استاد راهنما و مشاور در پروژههای پایاننامههای مرتبط با علوم فیزیکی، به فعالیت مشغول بوده.
روابط عمومی سازمان بسیج مستضعفین در پیام تسلیتی که به جهت ترور مسعود علیمحمدی منتشر کرد اعلام نمود که مسعود علیمحمدی در دانشگاه مالک اشتر و دانشگاه امام حسین نیز تدریس میکردهاست.
دیدگاههای اجتماعی و سیاسی
او در آخرین هفته زندگیاش تریبون آزادی در دانشگاه خود برای بحث درباره مسائل اخیری که در کشور اتفاق افتادهاست برپا کرد.
مشارکت در برنامه هستهای ایران
همزمان با انتشار خبر ترور این استاد دانشگاه، رسانههای ایران علیمحمدی را «دانشمند هستهای» معرفی کردند و برخی از خبرگزاریها اعلام کردند شهید علیمحمدی یکی از دانشمندان ارشد فناوری هستهای ایران بودهاست.
ترور علیمحمدی
انفجار بمب در قیطریه تهران در ساعت 7:30 صبح 22 دی 1388 روی داد. در این حادثه مسعود علیمحمدی کشته شد، دو فرد دیگر زخمی شدند و خساراتی به ساختمان مجاور وارد شدبمب منفجرشده در یک موتورسیکلت که به فاصله یک متری از در ورودی منزل علیمحمدی به یک درخت بسته شده بود، جاسازی شده بود
واکنشها
- رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران مدعی وجود شواهدی مبنی بر دخالت و نقش آمریکا، اسرائیل و مخالفان نظام جمهوری اسلامی در این ترور شد..
- ظهر همان روز خبرگزاری فارس در خبری پذیرش مسؤولیت این ترور را منتسب به گروه «انجمن پادشاهی ایران» کرد،
- روابط عمومی دانشگاه تهران درپی وقوع انفجاری که به کشته شدن دکتر مسعود علیمحمدی منجر شد، پیام تسلیتی صادر کرد. در اطلاعیه روابط عمومی دانشگاه تهران آمدهاست:«دشمنان اسلام و انقلاب بدانند که شجره طیبه انقلاب اسلامی ایران با این خونها روز به روز تنومندتر و پرثمرتر میگردد.
- سازمان بسیج مستضعفین در اطلاعیهای از مسعود علیمحمدی به عنوان استاد بسیجی و موفق دانشگاههای امام حسین، مالک اشتر و تهران یاد کرد و شهادت وی به دست عوامل ضد حکومتی را محکوم کرد. سازمان بسیج مستضعفین در این اطلاعیه از قوه قضاییه درخواست نموده تا هرچه سریعتر با عاملان این ترور برخورد قضایی نماید.
- محمدجواد لاریجانی ضمن عرض تسلیت، بیان کرد:«این ترور پرده از نقشه دشمن جنایتکار کشور ما برداشتهاست و نشان میدهد که توطئههای بزرگی علیه پیشرفت، سعادت، عزت و توانمندی کشور ما در جریان است که با لطف و فضل الهی این هم مانند دیگر توطئهها خنثی خواهد شد.» وی همچنین از اینکه این ترور سرآغاز تهاجم به توانمندی علمی ایران باشد ابراز نگرانی کرد
- وزارت علوم، تحقیقات و فنآوری با صدور اطلاعیهای ضمن ابراز تأسف از حادثه مشکوک انفجار، درگذشت وی را به خانواده دکتر مسعود علیمحمدی و جامعه دانشگاهی تسلیت گفت.
- شاگردان استاد شهید دکتر علیمحمدی (دانش آموختگان دوره لیسانس و فوق لیسانس دانشکده فیزیک دانشگاه تهران) محصل در دوره دکتری فیزیک خارج از کشور از دانشگاههای مختلف دنیا آمریکا، کانادا، اروپا، استرالیا و آسیای دور با صدور بیانیه? مشترکی ضمن محکوم کردن این ترور اعلام کردند: «جای بسی تأسف و حسرت که سرانجامِ عمری پژوهش و تدریس، آن هم در شاخهای از علم چون فیزیک تئوری که در مرزهای دانش بشری و مستلزم سالیان دراز تلاش و جدیت و مسلماً استعداد ذاتی است، در کشور ما چنین دردناک است. البته که فهم عمق این فاجعه برای کوتهفکران، مغرضان و طمعورزان بسیار دشوار و ناممکن است.» در این بیانیه همچنین آمدهاست: «علاوه بر خباثت، دنائت و جهالت عاملان این عمل شوُم و غیرانسانی که بر هیچکس پوشیده نیست، بدون تردید شرایط متشنج کنونی کشور که منجر به وارد آمدن چنین ضایعه عظیمی به جامعه علمی کشور شدهاست در عملی شدن این نقشه پلید بیتاثیر نبودهاست.
- آیتالله سید علی خامنهای، رهبر معظم انقلاب اسلامی بیانیهای صادر کرد که در آن آمدهاست: «دست جنایتکاری که این ضایعه را آفرید، انگیزه دشمنان جمهوری اسلامی را که ضربه زدن به حرکت و جهاد علمی کشور است افشاء و برملا کرد.»[2]
- آیتالله هاشمی رفسنجانی، رئیس مجلس خبرگان رهبری و مجمع تشخیص مصلحت نظام در پی این ترور، پیام تسلیتی صادر کرد. در بخشی از این پیام «ترور ناجوانمردانه» این دانشمند، نشان از «آغاز خط تازه توطئه» دانسته شد.
- سید محمد خاتمی رئیسجمهور پیشین ایران نیز با صدور پیامی «شهادت جانگداز عالم وارسته و اندیشمند متعهد و متبحر و خدمتگزار ارزنده عرصه علم و ایمان و فرزند فرزانه ملت بزرگوار» را جلوه? دوباره? «چهره? کریه تروریسم» عنوان کرد و گفت: «دست پلیدی که به این جنایت اقدام کرد، بدون تردید دشمن ایران و ملت و خواستار ایجاد و بسط بحرانی است که برای همه زیانبار است.»
- 110 نفر از اساتید دانشگاهی جهان، با ارسال نامهای به سازمانهای مدافع حقوق بشر، خواستار پیگیری مستقل این سازمانها در ارتباط با ترور علی محمدی شدند و به خشونت در فضای دانشگاه علیه دانشجویان و استادان ایرانی اعتراض کردند.
- محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام ضمن بیانیهای با اعلام آشنایی 20 ساله خود با دکتر علیمحمدی، اعلام داشت:«آسمان دانش و تعهد، سوگوار فقدان مهر فروزانی است که در عرصه جهاد علمی خوش درخشید و در پرتو انوار تابناکش روح زلال دانش پژوهان فراوانی بهره بردند و مسیر کمال و سعادت را یافتند.» وی ادامه دادهاست:«شهید والامقام استاد دکتر مسعود علی محمدی نمونه بارز یک دانشمند برجسته، مومن، مخلص و پرتلاش بود.اینجانب بیش از 20 سال است که او را میشناختم و شاهد خدمات بنیادی او بودم، او مجاهدی با تقوا، انسانی آزاده و مستقل بود و در راه خدمت به کشور حقا سر از پای نمیشناخت
- محمود احمدینژاد در طی مراسم افتتاحیه دومین جشنواره ملی نوآوری و شکوفایی، ضمن ملاقات با همسر و فرزندان علیمحمدی، لوح یادبودی را به پاس قدردانی از زحمات مسعود علیمحمدی به آنان اهدا کرد
- جامعه فیزیک آمریکا (asp) در پیامی، درگذشت دکتر علیمحمدی را تسلیت گفت
ادعای دستگیری عامل بمبگذاری
در 20 آذر 1389 وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد موفق به دستگیری عامل این بمبگذاری شده است. در همین ارتباط اعترافات تلویزیونی فردی به نام «مجید جمالی فشی» از صدا و سیمای ایران پخش گردید. در این مصاحبه فرد یادشده به نقش خود در ترور استاد شهید علیمحمدی اعتراف میکند که آموزشهای مورد نیاز برای این ترور را در سفری به اسرائیل و دورههایی را زیر نظر مامورین موساد دیدهاست وی در بخش دیگری از اعترافات تلویزیونی، مدعی میشود که در پادگانی نظامی در جوار اتوبان تلآویو اورشلیم به وی آموزشهایی نظیر «تعقیب و گریز، تعقیب ماشین، جمعآوری اطلاعات از یک محل خاص و چسباندن بمب به زیر ماشین» داده شدهاست مجید جمالی فشی یکی از اعضای تیم ملی پانکریشن ایران بوده و در مسابقات 2009 باکو مدال برنز دریافت کرده است.
برخی از تحلیلگران امور امنیتی اسرائیل در رسانههای آن کشور، با بررسی جزئیات اعترافات تلویزیونی «مجید جمالی فش»، اظهارات او را رد کردهاند
پیام تسلیت رهبر معظّم انقلاب به مناسبت شهادت آقای دکتر علیمحمدی
حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیامی شهادت استاد دانشمند آقای دکتر مسعود علیمحمدی را تسلیت گفتند.
متن پیام به این شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
شهادت استاد دانشمند مرحوم آقای دکتر مسعود علیمحمدی رضوان الله علیه را به مادر و همسر و خاندان گرامیش و به همهی دوستان و شاگردان و همکارانش تبریک و تسلیت عرض میکنم.
دست جنایتکاری که این ضایعه را آفرید، انگیزهی دشمنان جمهوری اسلامی را که ضربه زدن به حرکت و جهاد علمی کشور است، افشاء و برملا کرد. بیگمان همت دانشمندان و استادان و دانش پژوهان کشور، به رغم دشمن، این انگیزهی خباثت آلود را ناکام خواهد گذاشت. علوّ درجات آن شهید سعید و صبر و اجر بازماندگان را از خداوند متعال مسألت میکنم.
بهترین هدیه معنوی شهید علیمحمدی به همسرش
رهبر معظم انقلاب اسلامی، پنجشنبه شب گذشته (سیام دیماه)، با حضور در منزل شهید دکتر مسعود علیمحمدی و شهید دکتر مجید شهریاری، با خانوادههای این دانشمندان شهید دیدار کردند.
در اواسط حضور آیتالله خامنهای در منزل شهید علیمحمدی، همسر شهید با نشان دادن قاب عکسی به رهبر انقلاب، خاطرهی خود را از ماجرای سفر حج تمتع به اتفاق همسر فقیدش در سال 83، برای ایشان بازگو کرد.
وی، با تأکید بر اینکه شهید علیمحمدی هیچ کاری را بدون مطالعه و شناخت عمیق انجام نمیداد، گفت: «این سفر بهترین هدیهی معنوی از سوی همسرم بود؛ چرا که ماجرا و فلسفهی تمام اعمال حج را به صورت لذتبخشی برای من بازگو میکرد و این، بهترین لحظات عمرم بود». خانم کرمی، افزود: «همسرم در صفا و مروه به من میگفت: خودت را بگذار جای هاجر و ببین چه حسی داری. یا در رمی جمرات میگفت: فرض کن جای حضرت ابراهیم(ع) بودی و میخواستی فرزندت را ببری به قتلگاه. آنوقت شیطان وسوسهات میکرد».
لازم به ذکر است رهبر انقلاب در پایان این دیدار با تقدیر از روحیات معنوی شهید علیمحمدی، همسر و خانوادهی ایشان را به حفظ و انتقال این روحیه توصیه کردند.
جایزه شهید علیمحمدی
جایزه شهید علیمحمدی به پایان نامههای برتر فیزیک اعطا می شود پژوهشگاه دانشهای بنیادی با همکاری انجمن فیزیک ایران، از سال 90 جایزهای به نام "جایزه شهید علیمحمدی" را به پایان نامههای برتر دکتری فیزیک که در داخل کشور به انجام رسیده باشند، اعطا می کند.
انجمن فیزیک ایران، این جایزه را به پاس خدمات علمی و دانشگاهی مرحوم شهید دکتر مسعود علیمحمدی استاد فقید دانشگاه تهران اعطا می کند. شهید علیمحمدی اولین دانشآموخته دکتری فیزیک داخل کشور بود که نقش موثری در زیرساخت علمی پژوهشگاه دانشهای بنیادی داشت.
پایان نامههای دوره دکتری که در سالهای 87 تا 89 دفاع شده باشند می توانند در این دوره از جایزه در سال 90 شرکت کنند. برای ورود به مرحله داوری، لازم است کارهای پژوهشی انجام شده در دوره دکتری و پایان نامه حاصل از آن، به تشخیص حداقل سه عضو هیئت علمی استادیار به بالا که استاد راهنمای پایان نامه دکتری نیز یکی از آنان است، به عنوان "پایان نامه ممتاز" شناخته شده باشد.
نامزدی هر شرکت کننده باید به طور کتبی توسط استاد راهنما و با ذکر دلایل، مستندات، مقالات و اطلاعات مربوط به متقاضی باید تا تاریخ 15 فروردین ماه 90 به معاونت پژوهشی و تحصیلات تکمیلی پژوهشگاه دانشهای بنیادی ارسال شود.
کمیته داوران پس از بررسی مدارک ارسالی و استفاده از نظرات مشاوران علمی، نسبت به انتخاب پایاننامههای برتر اقدام خواهد کرد. مراسم اعطای جایزه در خردادماه سال 90 برگزار شد.